Beogradska tvrđava dominira Kalemegdanom. Uvijek je ova bogomolja dijelila sudbinu Beograda koji je nekoliko puta rušen i ponovo nicao kao Feniks. Baš kao i crkva Svete Ružice na Kalemegdanu.
Tokom 15. stoljeća, u doba vladavine despota Stefana Lazarevića, sve do turskog osvajanja 1521. godine u Donjem gradu na Kalemegdanu nalazile su se sve najznačajnije gradske institucije. Biograf despota Stefana ostavio je opis Beograda i njegovih sakralnih zdanja, u kojem se prvi put i spominje crkva Uspenja Bogorodice kao katedralni hram mitropolita beogradskog, koja se nalazila u sastavu istoimenog manastira.
Iz jednog od izvora saznaje se da je u ovoj crkvi, pored drugih relikvija, čuvana i čudotvorna ikona Bogorodice koju je prema legendi uradio Sveti Luka, zatim mošti carice Teofane i mošti Svete Petke. Zbog oskudnih historijskih podataka teško je utvrditi da li je mitropolitska crkva odmah poslije turskog zauzimanja grada, isto kao i ostale glavne gradske crkve, pretvorena u džamiju. Među istraživačima ipak prevladava mišljenje da jeste i da je zahvaljujući tome ostala, zajedno sa crkvom franjevačkog samostana, pošteđena rušenja sve do kraja 17. i prvih desetljeća 18. vijeka, piše “Politika”.
Kasnije izgrađena crkva Ružica smještena je ispod Zindan kapije. Tko je i kada sazidao ovu crkvu posvećenu Presvetoj Bogorodici, poput prvobitne crkve porušene u tursko doba, nije sasvim poznato. Izvjesno je da je to najstarija beogradska crkva. Iz sačuvanog dokumenta iz tog perioda saznaje se da je samo pet dana po oslobađanju grada od Turaka već postojao odbor za obnovu Ružice. Radovi na obnovi tekli su ubrzano, tako da je crkva već poslije deset mjeseci osvještana i čim je to učinjeno počelo se sa bogosluženjem.
Crkva je stradala tijekom Prvog svjetskog rata, a ponovo je obnovljena i osvještena 11. listopada 1925. godine. Za uspomenu na obnovu crkve iz ove godine, desno od ulaznih vrata postavljena je spomen ploča na kojoj je između ostalog zapisano: “Za vrijeme svjetskog rata 1914-1918 od strane austrougarske i njemačke vojske opljačkan je i porušen ovaj hram vojnički. Pos vladom kralja Srba, Hrvata i Slovenaca, Aleksandra Prvog, upravom srpskog patrijarha Dimitrija, obnovljen je hram Božji”.
Prilikom ove obnove urađene su i dvije statue koje su postavljene na ulazu u crkvu. Jedna predstavlja kopljanika cara Dušana, a druga pješaka iz balkanskih ratova. Od ratnog materijala izrađena su tri polijelejam čiraci za svijeće i vaze za cvijeće od topovskih čahura.
U crkvu stiže, uz posredovanje vojnog svećenika, duhovnika crkve Ružice i šest ikona iz logora Nador u Africi, od kojih su samo dvije očuvane.
Poslije Drugog svjetskog rata podignuta je kapija kod oltara i produžen je i saniran vodovod do isposnice Svete Petke, Najveći radovi obavljeni su 1937. godine, kada je sagrađena današnja kapela Svete Petke, trijem uz kapelu i crkveni dom koji je bio razoren prilikom bombardiranja 1944. godine.
(Izvor: Politika)
wpDiscuz
