Sandžaklije su tijekom proteklog rata činile zločine u Sarajevu – poznata su imena visokih funkcionera, komandanata logora, isljednika i ubojca, ali nikad niko od njih nije okrivljen, upozorava direktor Instituta za istraživanje srpskih stradanja u 20. st. Milivoje Ivanišević.
Ivanišević ističe da su se mnogi poslije vratili u Srbiju, jer ih vlasti nisu gonile.
Smatra da su to ljudi sa kojima je Tužilaštvo za ratne zločine Srbije do sada moralo da razgovara, jer, “ako nisu neposredno odgovorni ili po komandnoj odgovornosti, onda su upoznati o stradanju Srba, s ozbirom na funkcije koje imaju”.
Prema njegovoj ocjeni, Tužilaštvo Srbije za ratne zločine kasno je pokrenulo postupak protiv Nasera Orića zbog zločina nad Srbima “da bi opravdalo svoje postojanje”, nakon što je, kako je ocijenio, “uradilo sve što je moglo da uradi protiv Srba”.
Ivanišević napominje da je sva saznanja koja je prikupio neposredno poslije zločina nad Srbima u okolini Srebrenice dostavio Haškom tribunalu, “ali da bi bilo dobro dobiti informaciju o tome šta je od dokaza srpsko Tužilaštvo za ratne zločine predalo Haškom tribunalu kako Orić ne bi bio oslobođen”.
Kada je riječ o Sandžaklijama koji su odgovorni za zločine nad Srbima u BiH i RH, Ivanišević navodi da su među njima ratni komandant Glavnog štaba tzv. Armije BiH i jedan od osnivača “Patriotske lige” Sefer Halilović i njegov brat Hajrudin Mrčo, čuvar i isljednik u logoru u Visokom, gdje je ubijeno desetak Srba, što potvrđuju mnogi dokumenti.
Iz Sandžaka je i Nihad Bojadžić (Osuđen za Grabovicu?) koji je bio zamjenik komandanta, a potom i komandant “Zukine jedinice” na Igmanu, a u njihovom sastavu postojao je i logor za Srbe u kojem je ubijeno devet zatvorenika.
Ekrem Mandal iz sela Batković kod Priboja, bio je predsjednik SDA za Istru, jedno vrijeme komandant Zengi u “Zelenoj riječkoj brigadi”, a potom komandant tzv. “Handžar divizije” sastavljene od Alabanaca sa Kosova i muslimana iz Sandžaka, aktivan na mnogim ratištima i u zločinima u Sisku, Baniji, Kupresu, Bosanskom Brodu i u drugim krajevima BiH i RH.
Među Sandžaklijama koji su činili zločine u BiH su i bivši kapetan ЈNA Razim Duraković, rođen u Prijepolju, a za vrijeme rata komandant “Zelenih beretki” na ratištu oko Vogošće i 43. Brdske brigade u Goraždu.
Tu je i bivši major ЈNA Medo Haznadar, rođen u Gusinu kod Brodareva u Prijepolju, koji je za vrijeme rata bio komandant Prve sandžačke brigade i jedan od komandanata na igmanskom ratištu, aktivan predvodnik napada na Ilidžu, Stup, Nedžariće i druge dijelove Sarajeva.
Ivanišević navodi da postoje podaci i za Zulfikar Ališpagu iz Novog Pazara, čiji je nadimak Zuka, koji se prije rata zvao Zuluf Alić, a bio je komandant specijalne brigade “Zukini borci”, sastavljene od dobrovoljaca iz Sandžaka i Foče, kao i mudžahedina.
Zuka je bio predvodnik mnogih napada na Žuč, Ilidžu, Stup, Nedžariće i imao je svoj logor na Igmanu, gdje su zlostavljani zatvorenici.
Iz Sandžaka je i Murat Kahović iz Sjenice, pomoćnik komandanta 1. Sandžačke brigade u Sarajevu i aktivan učesnik u napadu na Pofaliće, Ramiz Delalić Ćelo iz Priboja, jedan od organizatora napada na srpske svatove 1992. godine na Baščaršiji, kao i Ramiz Pljakić iz Sjenice, komandant tzv. 108. brigade Armije BiH, poznate po zločinima u Posavini i Brčkom.
Prema Ivaniševiću, među Sandžaklijama koji su činili zločine su i Omer Čaušević iz Bijelog Polja – isljednik, čuvar i batinaš u logoru Gornji Rahić u Brčkom, gdje je ubijeno petnaestak zatvorenika, kao i Adnan Buran iz Prijepolja, jedan od komandanata u muslimanskoj vojsci i aktivan predvodnik napada na Žuč, Ilidžu i druga mjesta.
Srpsko Tužilaštvo za ratne zločine godinama je imalo na raspolaganju te podatke, ali nije “uznemirivalo” ni jednog muslimana u Sandžaku za zločine koje su činili za vrijeme službovanja kao dobrovoljci u vojsci Alije Izetbegovića ili Franje Tuđmana”, zaključio je Ivanišević.