Crna rupa je naziv za objekat čije je gravitaciono polje toliko jako da nijedan oblik materije ili radijacije ne može da se odvoji od nje, uključujući i svjetlost zbog čega objekat pri posmatranju izgleda crno.
Zapravo, radi se o velikoj količini materije skupljenoj na veoma maloj površini. Zamislimo zvijezdu 10 puta veću od Sunca skupljenu u sferu veličine jednog grada na Zemlji.
Juče je širom svijeta održano 6 press-konferencija na kojim je simultano predstavljena prva fotografija crne rupe. Konferencije su održane u Belgiji, Čileu, Šangaju, Japanu, Tajpeju i Sjedinjenim Američkim Državama.
That image of a black hole you saw everywhere? Thank Katie Bouman for making it possible. She developed a crucial algorithm that helped devise imaging methods: https://t.co/TKKDL0vYJ1 pic.twitter.com/m3XptFg1NU
— CNN (@CNN) April 11, 2019
Fotografija je napravljena pomoću Event Horizon Telescope (EHT) a u čijem je stvaranju učestvovalo više od 200 naučnika iz 60 instituta i 20 zemalja.
“Otkrili smo dio svemira za koji smo mislili da je nevidljiv za nas” rekao je Shepard Doelman direktor EHT.
Ajnštajnova teorija o zakrivljenosti prostora i vremena je potvrđena iako postoje neka sitna odstupanja a gasovi koji okružuju crnu rupu se ponašaju tačno onako kako je to pretpostavljeno u teoriji.
Na Zemlji ne postoji dovoljno snažan teleskop koji bi samostalno mogao snimiti ovakvu fotografiju iz tog razloga za snimanje prve fotografije crne rupe korišteno je 8 radio teleskopa koji su snimali na različitim talasnim dužinama, na ovaj nači je napravljen “virtuelni teleskop” veličine zemljine kugle.
FOTO: pozicije “virtuelnog” teleskopa u sklopu Event Horizon Telescope (EHT)
Crna rupa ima masu koja je 6,5 milijardi puta veća od Sunca a nalazi se 53,5 miliona svjetlosnih godina od Zemlje u centru susjedne galaksije M87.
Projekat EHT-a nastavlja dalje sa paralelnim programom pokušaja snimanja crne rupe koja se nalazi u centru Mliječnog puta, odnosno naše galaksije a koja nosi naziv Sagittarius A* i nalazi se na oko 26 000 svjetlosnih godina od Zemlje i ima masu 4,3 miliona puta veću od Sunca.
Direktor projekta je ovaj poduhvat uporedio sa pokušajem da sa Zemlje snimite naranču na Mjesecu ili da iz New Yorka čitate novine u Los Angelesu.
Fotografija objavljena na današnjoj press-konferenciji je nastala još 2017. a razlog tolikog čekanja na njeno objavljivanje u javnosti leži u činjenici da jedan teleskop za samo jednu noć posmatranja prikupi oko 1 petabyta podataka što je i dalje previše informacija za prenos putem interneta tako da su se ove informacije morale prenositi na staromodan način putem slanja hard diskova preko brze pošte sa jednog mjesta na drugo.
Ovakav način slanja informacija je posebno bio problematičan sa radio teleskopom koji se nalazi na Antarktiku i koji je umnogome usporio projekat budući da su se morali čekati povoljni uslovi da bi avion mogao otići po prikupljene podatke.
Tako prikupljeni podaci su zatim obrađivani u superračunarima Mark IV correlator u Max Planck Institutu za radio astronomiju i MIT Haystack Observatoriji.
VIDEO: press-konferencija o prvoj fotografiji crne rupe
wpDiscuz