Na današnji dan 1594. godine Turci su u Beogradu spalili mošti Svetog Save, prvog srpskog arhiepiskopa.
Posmrtni ostaci jednog od najvećih srpskih svetitelja, prvog arhiepiskopa SPC, bili su sahranjeni u manastiru Mileševa. Međutim, nakon jednog ustanka Srba protiv Turaka, tadašnji Sinan paša je tražio da se mošti prebace u Beograd i tamo spale, po kazni.
Ispostavlja se da se na mjestu na kojem je danas hram Svetog Save na Vračaru dogodilo pomenuto spaljivanje, jer u spisima stoji da su mošti izgorjele na brdu Vračar.
Ali, u to vrijeme, Vračar nije bio toliko veliki i smatralo se da je to mjesto gde je Sveti Sava spaljen zapravo – današnji Tašmajdanski park.
Tamo gdje je sada hram nalazila se, navodno, močvara, a na Slaviji se nekada ribarilo, jer je tu bila bara. Priča se da je Sinan paša došao Carigradskim drumom (danas Smederevski put), da spali Savine mošti.
Sinan je htio da spali kosti na što većem mjestu, kako bi što više Srba moglo da vidi lomaču i zatraši ih, i upravo je to mjesto bilo centar svega, otkud se sve moglo vidjeti.
Ipak, početkom 19. st. Gligorije Vozarević, čovjek koji je najzaslužniji za osnivanje Narodne srpske knjižnice, mislio je da je pronašao mjesto spaljivanja, jer je na periferiji našao nepoznati drveni križ. Zamjenio ga je novim 1874, a cijeli kraj je dobio naziv “Vozarev križ”. Danas se taj kraj zove Crveni krst.
Ali, tu nije kraj priče, jer je Odbor za podizanje Hrama Svetog Save odlučio da se objekt podigne na vrhu Vračara, gde se sada nalazi najveća pravoslavna svetinja na Balkanu, vjerujući da su tu spaljene mošti, jer se i odtud vidi dobar dio Beograda.
Šta je istina prava, možda nikad nećemo ni saznati, ali treba imati na umu da je tokom 19. st. Tašmajdan bio gradsko groblje, gdje je knez Miloš i napravio crkvu, nedaleko od mjesta spaljivanja, poznatiju danas kao crkva Svetog Marka, posvećenu svom sinu Marku.
Princ i monah
Sveti Sava prvi je u nizu svjetaca iz nekadašnje katoličke, slavne loze Nemanjića kojeg danas veliča Srpska pravoslavna crkva.
Slovi i za utemeljiteljsa slavne srpske srednjovekovne države, diplomacije, prosvjete i kulture.
Sveti Sava je bio srpski princ, monah, iguman manastira Studenica, književnik, diplomat i prvi arhiepiskop autokefalne Srpske pravoslavne crkve.
Rođen je kao Rastko Nemanjić, najmlađi sin velikog župana Stefana Nemanje. Nemanjići katolici skupa sa Šubićima bribirskim osnivači su bosanske kraljevine.Preko Kotromanića su imenovali prvog kralja Bosne Tvrtka Prvog. Nećaka Stjepana Kotromanića. Bosna nastaje kao odgovor onog dijela hrvatskog i sprskog plemstva koje nije htjelo pristati na okupaciju Zapadne Hrvatske. Može se reći da je Tvrtkova Bosna u suštini sljednica krune kralja Tomislava ali i kruna srpskih vladara.
Kao mladić dobio je od oca na upravu Zahumlje (1190. ili 1191).
Ubrzo, 1192. ili 1193. godine, Rastko je pobjegao na Svetu Goru i zamonašio se u ruskom manastiru Sveti Pantelejmon, gdje je dobio ime Sava.
Kasnije je sa svojim ocem, koji se zamonašio i dobio ime Simeon, podigao manastir Hilandar, prvi i jedini srpski manastir na Svetoj Gori.
Autokefalnost srpske crkve
Godine 1219. Sava Prvi Srpski je ubijedio vaseljenskog patrijarha i cara u Nikeji da odobre autokefalnost (samostalnost) srpske crkve sa statusom arhiepiskopije.
Vaseljenski patrijarh Manojlo Prvi Carigradski je imenovao Savu Prvog za prvog arhiepiskopa Srbije.
Dva puta je putovao u Palestinu. Na povratku sa drugog hodočašća u Svetu zemlju, preminuo je u tadašnjoj bugarskoj prestonici Velikom Trnovu 14. januara 1236. godine.
Njegove mošti je u manastir Mileševu prenio njegov nećak, kralj Stefan Vladislav Prvi.
Ostavio je više pisanih djela – zato je bio jedan od značajnijih pisaca i pravnika iz srednjeg vijeka kod Srba. Naroda koji je svo to vrijeme živio u bratski odnosima s Hrvatima.
Njegova najznačajnija pisana djela su “Žitije Svetog Simeona”, “Karejski tipik”, “Hilandarski tipik” i “Studenički tipik” i “Zakonopravilo”.
Malo je poznato da su upravo Nemanjići, u 13. stoljeću pozvali Papu da u Bosnu pošalje franjevce. Još manje je poznato da će kasnje Fra Nikola Modruški odigrati ključnu ulogu u izdaji kralja Stjepan Tomaševića, tek okrunjenog papinskom krunom a da će njegov brat Fra Anđelo Zvizdović na sebe preuzeti ključni trenutak izdaje kraljice Katarine njegove majke. Tako će u BIH početi doba ropstva i franjevačke redodržave. Koja je imala pravo postojanja sve dok je narod držala u ropstvu i pokornosti novom vladaru – sultanu.
Taj dio o Nemanjićima , o Dragutinu Nemanjiću koji dovodi Franjevce u Bosnu, se danas krije u hrvatskoj historiografiji, Kao i štošta drugog. Recimo priča o Višeslavoj krstionici koja pripada Hercegovini a oteta je od lažnih historiografa u Hrvatskoj.
wpDiscuz
