Nakon presude Ratku Mladiću izrečene na Haškom sudu za ratne zločince, navijači fudbalskog kluba Crvena zvezda svojim transparentima pružili su podršku osuđenom generalu koji u njihovim očima ima status nacionalnog heroja. Ovakvi transparenti uočeni su na meču koji su fudbaleri Crvene zvezde igrali u Belorusiji sa domaćim timom Bate Borisov. Zbog ovih transparenata, UEFA je odredila novčanu kaznu Crvenoj zvezdi, u prvi mah i kaznu zabrane prisustva navijača na prvoj utakmici šesnaestine finala Lige Evrope protiv CSKA iz Moskve. Na meču košarkaške Evrolige, koju je Crvena zvezda u Beogradu, u hali Aleksandar Nikolić, igrala protiv Olimpijakosa iz Atine, grupa navijača putem šovinističkih transparenata i zvižduka iskazala je nezadovoljstvo zbog toga što je u redove košarkaškog kluba doveden reprezentativac Slovenije Alen Omić, koji je bošnjačkog porekla. Navijači koji pripadaju grupaciji „Delije sever“ jasno su stavili do znanja upravi kluba da neće podržavati košarkaše Crvene zvezde sve dok među njima i zajedno sa njima nastupa jedan Bošnjak.
Najnoviji šovinistički ispadi navijača Crvene zvezde koji pripadaju grupaciji „Delije sever“ samo su deo jednog permanentnog pokušaja ove grupacije da Crvenu zvezdu pretvori u jedan od stubova srpstva i temelja srpske nacije. Prema njihovom viđenju, Crvena zvezda je čak i u vreme SFRJ na nekakav način bila izrazito nacionalno orijentisan klub. To je do punog izražaja došlo u trenucima raspada i posebno nakon raspada SFRJ. Prema njihovom uverenju, svaki pravi navijač Crvene zvezde gotovo da mora da se zakune na odanost srpskoj naciji, pravoslavnoj pradedovskoj veri i herojima iz nacionalnog panteona. Njihova redovna ikonografija, pored one vezane za klupske boje, jesu četničke zastave i obeležja, kao i zastave na kojima su otisnuti likovi četničkih vojvoda. Sa severne tribine, koju oni uglavnom drže pod kontrolom, kao i sa tribine koju zaposedaju u sportskim halama, gotovo uvek odjekuju nacionalistički pokliči, glasna iskazivanja podrške onima koje oni vide kao heroje nacije, dok iz njihovih grla odjekuju pesme o četničkim vojvodama. Njihova uverenja potkrepljuju i izjave čelnika fudbalskog kluba, u čemu prednjači aktuelni prvi operativac kluba, Zvezdan Terzić, koji neretko ističe upravo to kako je Crvena zvezda stub srpstva i takoreći pravoslavni klub. Ovakva agenda navijača i ljudi koji vode fudbalski klub kod mlađih naraštaja navijača Crvene zvezde, koji su odrastali u atmosferi podsticanja nacionalizma, usađuje stav prema kojem predstava o Crvenoj zvezdi kao stubu srpstva predstavlja jedinu moguću i neupitnu istinu. Ovakva predstava Crvene zvezde među njenim navijačima danas gotovo da ima apsolutnu hegemoniju. Crvena zvezda je danas tako ime jednog svojevrsnog paradoksa. Naime, klub koji nosi ime koje je simbol otpora naroda Jugoslavije pod vođstvom Komunističke partije Jugoslavije protiv nemačkog okupatora i njegovih kvislinških pomagača, danas se predstavlja kao simbol srpske nacije koja se između ostalog temelji na tradiciji četništva, tačnije ravnogorskog pokreta.
Ali, sa takvim stanjem stvari ne treba se tako lako pomiriti. Stvar je u tome što hegemona predstava o Crvenoj zvezdi koju je nametnula navijačka grupa „Delije sever“ jeste izmišljena. U poslednjih nekoliko decenija, u domenu humanističkih nauka (filozofija, sociologija, antropologija, itd.) publikovano je mnogo knjiga, studija, eseja i tekstova koji se bave pitanjem nacije i nacionalizma. Jedan od pionira istraživanja nacionalizma Erik Hobsbaum ističe da „danas postoji obimna naučna literatura o prirodi i istoriji nacija i nacionalizma, uglavnom nastala posle objavljivanja izvesnog broja uticajnih tekstova osamdesetih godina dvadesetog veka“. Knjiga koja u oblasti koju bismo slobodno mogli nazvati studijama nacije i nacionalizma ima status klasika, svakako je knjiga Nacija: zamišljena zajednica razmatranja o porijeklu i širenju nacionalizma, čije autor je Benedikt Anderson, profesor međunarodnih odnosa na univerzitetu Kornel u državi Njujork. Osnovna ideja koju Anderson razvija u ovoj knjizi jeste to da nacija zapravo predstavlja zamišljenu zajednicu. Nacije su, prema Andersonu, zamišljene zato što ne počivaju na nečem objektivnom. Drugačije rečeno, to znači da se one uvek konstruišu aposteriori, dakle, naknadno. Njihovo konstruisanje odvija se delovanjem ideologije (skup predstava o stvarnosti) koju nameću „nacionalne“ elite posredstvom institucija kao što su muzeji, škole, itd. Posebno važnu ulogu u zamišljanju nacije odigrala je štampa, koja stvara slike o zajedništvu velikog broja ljudi koji se međusobno ne poznaju, ali žive na istoj teritoriji.
Na sličan način, nastala je „tradicija Crvene zvezde“ kao stuba srpstva. Ona ne postoji sama po sebi, kao nešto činjenično i objektivno, nego su nju tek izmislili navijači koji sebe nazivaju Delijama, a koji su i sami, kao navijačka grupa, nastali tek krajem osamdesetih godina XX veka, objedinjavanjem više navijačkih frakcija, verovatno ne slučajno baš u trenutku tzv. buđenja srpskog naroda, zapravo buđenja nacionalističke reakcije koja će u „saradnji“ sa nacionalističkom histerijom u ostalim jugoslovenskim republikama dovesti do krvoprolića i njegovih nepočinstava i tragičnih posledica. O tome da je istaknutu ulogu u formiranju i delovanju Delija odigrao Željko Ražnjatović Arkan ne treba trošiti reči. Uglavnom, tzv. Delije su skup svojih ideoloških predstava o Crvenoj zvezdi uspeli da nametnu kao hegemonu predstavu o Crvenoj zvezdi.
To znači da su Delije svoju izmišljenu predstavu o Crvenoj zvezdi kao stubu srpstva, koju su dakle, sami stvorili, i koja samim tim ne postoji pre njih, nego nastaje tek s njima, kao aposteriori konstrukcija, pokušali da predstave kao celokupnu istoriju Crvene zvezde. Oni su deo istorije Crvene zvezde, i to onaj neslavni, lažno predstavili kao celinu njene istorije. Problem je u tome što ova predstava o njenoj istoriji danas među navijačima Crvene zvezde jeste hegemona predstava. Još veći problem je u tome što toj hegemoniji pogoduju opštedruštvene okolnosti obeležene izrazitim istorijskim revizionizmom i poplavom šovinizma i reakcionara i opskuranata različitih vrsta.
Protiv ove hegemonije „zamišljene“ Crvene zvezde kao stuba srpstva treba se boriti kontrahegemonijskim diskursom koji treba da ukaže na one aspekte istorije Crvene zvezde koji su danas potisnuti na marginu. Kada se stvari posmatraju iz danas marginalne pozicije, postaje jasno da je istorija Crvene zvezde neraskidivo vezana za istoriju socijalističke Jugoslavije. Crvena zvezda je nastala u socijalističkoj Jugoslaviji, njeno osnovno klupsko obeležje bilo je zvanično obeležje socijalističke Jugoslavije i ujedno simbol otpora i borbe naroda Jugoslavije protiv okupatora. U klupskim strukturama istaknute uloge imali su članovi Komunističke partije Jugoslavije, odnosno Saveza komunista Jugoslavije (Isa Jovanović, Dragoslav Marković, itd.). Najzad, Crvena zvezda tokom većeg dela svoje istorije predstavljala je Jugoslaviju u malom. U njenim redovima nastupali su sportisti iz svih jugoslovenskih republika, ljudi različite nacionalne pripadnosti i različith verskih opredeljenja, pa tako i Bošnjaci, Husref Musemić i Refik Šabanadžović u fudbalskom klubu, ili Zufer Avdija u košarkaškom klubu, i oni ne mogu biti izbačeni iz istorije Crvene zvezde, ma šta o tome mislile tzv. Delije. U istoriju Crvene zvezde upisani su i Srbi i Hrvati i Bošnjaci i Slovenci i Makedonci i Crnogorci. Neki od njih su istinske legende fudbalskog kluba: Crnogorac Savićević, Hrvat Prosinečki i Makedonac Pančev. Bez njih, Crvena zvezda ne bi postala to što jeste, a ne bez navijača koji sebe nazivaju Delijama. Sve u svemu, definitivno nije neophodno da sportista bude Srbin ili pravoslavac da bi nastupao za Crvenu zvezdu, kao što nije neophodno biti srpski nacionalista da bi se navijalo za Crvenu zvezdu.
wpDiscuz