Zahvaljujući „posebnim rashodovnim potrebama“ Sarajevski kanton je za osam godina imao 1,18 milijardi KM veće prihode nego što bi imao bez tog posebnog koeficijenta. Zajedno s Bosansko-podrinjskim kantonom (BPK) to ukupno iznosi 1,24 milijarde KM na ime posebnih potreba. Navedeno je to u analizi načina raspodjele indirektnih poreza u Federaciji BiH koju je sačinio Institut za društveno-politička istraživanja (IDPI) iz Mostara.
Krajnja potrošnja
U analizi podsjećaju da se raspodjela sredstava s Jedinstvenog računa radi na temelju „koeficijenata doznačavanja“, koji prikazuju udio krajnje potrošnje izračunate kroz prijave PDV-a određene jedinice (FBiH, RS, Distrikt Brčko BiH) u ukupnoj krajnjoj potrošnji u BiH.
Prihodi koji se doznačavaju entitetima i Distriktu Brčko čine osnovu njihovih budžeta, a raspodjela je regulirana zakonima o pripadnosti javnih prihoda. Zbog kompleksnog ustavnog uređenja Federacije, Zakon o pripadnosti javnih prihoda u FBiH uvodi složeni sistem koeficijenata i proračuna na temelju kojih se prihodi s jedinstvenog računa dijele između Federacije, 10 kantona i 79 općina u ovom entitetu.
Pri izračunavanju koeficijenata postoje kriteriji isti za sve kantone, kao što su broj stanovnika, broj učenika, površina…, ali postoje i kantoni koju su na osnovu posebnih potreba dobili i posebne koeficijente, navodi se u analizi koju je sačinio IDPI.
– Uvođenje posebnih koeficijenata za neke kantone rezultiralo je manjim prihodima od indirektnih poreza. Tri kantona s bošnjačkom većinom (Tuzlanski, Zeničko-dobojski, Unsko-sanski) bila su uskraćena za 784,7 miliona KM budžetskih prihoda. Tri kantona s hrvatskom većinom (Zapadnohercegovački, Livanjski, Posavski) su uskraćena za 120,9, a dva „mješovita“ (Hercegovačko-neretvanski i Srednjobosanski) bila su uskraćena za 336,9 miliona KM budžetskih prihoda – navedeno je, između ostalog, u analizi.
Nemaju komentar
Konstatirano je da prigovore na posebne koeficijente za Sarajevo imaju ostali kantoni. Još je navedeno da bi ukidanje posebnog koeficijenta za Sarajevo godišnje oslobodilo 140 miliona KM za druge kantone i omogućilo mnogo ravnomjerniji razvoj svih područja FBiH.
Komentirajući način raspodjele prihoda, u Upravi za indirektno oporezivanje BiH kažu da nemaju komentar, posebno zbog toga što njihova nadležnost završava kada se raspodjela izvrši prema državi, entitetima i Distriktu Brčko.
– Kada Uprava prebaci sredstva na račun Ministarstva finansija FBiH, tu se završava naša nadležnost i sve ostalo je regulirano propisima koji su na snazi u Federaciji – kazao nam je Ratko Kovačević, portparol UIO.
Što bi bilo logično
Ako se pogledaju dostupni socioekonomski pokazatelji (indeks razvijenosti) kantona u FBiH, najlogičniji izbor za posebne koeficijente su najnerazvijeniji kantoni: Posavski (PK) i Livanjski (LK). Posavski je po novim izmjenama zakona (2014.) dobio koeficijent 1,5, dok Livanjski već ima 1,1, a u analizi se konstatira da BPK ima dosta više od toga (1,8).
S posebnim koeficijentima
1,652 milijarde KM dobio TK
1,311 milijardi KM dobio ZDK
2,954 milijarde KM dobio KS
Bez posebnih koeficijenata
1,982 milijarde KM bi dobio TK
1,773 milijarde KM bi dobio KS
1,572 milijarde KM bi dobio ZDK
wpDiscuz